ฝีคัณฑสูตร
ANAL FISTULA

อาการ

• ปวดบวมหรือเจ็บที่แก้มก้นด้านในหรือรอบๆ ทวารหนัก
• มีน้ำเหลืองซึมจากแผลที่ทวารหนัก อาจมีเลือดปนหรือเป็นหนอง
• คันรอบๆ ทวารหนัก หรือผิวหนังรอบทวารหนัก เกิดการอักเสบ บวมแดง
• บางคนอาจมีไข้ร่วมด้วย

โรคนี้คืออะไร?

ฝีคัณฑสูตร (Anal Fistula) คือ การอักเสบของต่อมสร้างเมืองที่ขอบรูก้น จนเกิดเป็นฝีหนอง(Perianal Abscess) จนมีการลุกลามจนเกิดรูเชื่อมระหว่างภายในรูทวารและภายนอกรูทวารน้ำาหนองจะมีปริมาณมากขึ้นจนลุกลามเซาะไปตามชั้นกลา้มเนื้อตรงตำแหน่งรอบทวารหนัก และทะลุขึ้นมาที่ชั้นผิวหนังของรูทวารหนัก ทำให้ลักษณะรอยโรคเป็นเหมือนโพรงทางเชื่อมระหว่างทวารหนักกับผิวหนังชั้นนอกบริเวณใกล้เคียง

อาการของโรค

ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค

โรคฝีคัณฑสูตรมักมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อหรืออักเสบของ “ต่อมเมือก” ซึ่งทำหน้าที่ผลิตมูก บริเวณทวารหนัก นอกจากนี้โรคฝีคัณฑสูตรยังเกิดได้จากโรคติดเชื้อหรืออักเสบเรื้อรังบางชนิด เช่น โรคมะเร็งทวารหนัก การติดเชื้อวัณโรค โรคซิฟิลิส โรคลำไส้อักเสบ

การตรวจวินิฉัย

• ซักประวัติและตรวจร่างกายเบื้องต้น
• ตรวจอัลตราซาวด์ทวารหนักเพื่อตรวจอย่างละเอียด
• กรณีเป็นฝีคัณฑสูตรชนิดซับซ้อน แพทย์จะพิจารณาการตรวจวินิจฉัยด้วยMRI (Magnetic Resonance Imaging)

การรักษา

ฝีคัณฑสูตร เป็นแล้วยังไงก็ต้องผ่าตัดเท่านั้น ด้วยวิธีการ
• การผ่าตัดผูกท่อฝีคัณฑสูตร Ligation of the Intersphincteric Fistula Tract (LIFT) เป็นวิธีการรักษาแบบไม่ตัดกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนัก โดยศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านลำไส้ใหญ่และทวารหนักจะทำการผ่าตัดเข้าไประหว่างชั้นของกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักเพื่อคล้องเอาทางเชื่อมต่อ (Fistula Tract) จากนั้นทำการตัดและเย็บซ่อมทางเชื่อมดังกล่าว เป็นเทคนิคการรักษาที่ช่วยคืนคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับผู้ป่วย นอกจากผู้ป่วยจะหายจากอาการผิดปกติแล้ว ยังไม่พบปัญหาการกลั้นอุจจาระหลังผ่าตัด
• การผ่าตัดด้วยเทคนิค Fistulotomy คือ การผ่าตัดโดยใช้มีดหรือจี้ไฟฟ้า ใช้กับผู้ป่วยที่เป็นโรคฝีคัณฑสูตรแบบไม่ซับซ้อน (Simple Fistula)
• การผ่าตัดด้วยเทคนิค Fistulectomy คือ การตัดเอาส่วนของทางเชื่อมต่อ (Fistula Tract) ออกทั้งหมด ภายหลังการผ่าตัดอาจพบปัญหาการกลั้นอุจจาระได้